Con vụ “bình” (tức đạt trạng thái cân bằng tối ưu) quay mạnh, quay nhanh mà nhìn như thể đứng yên. Chỉ bằng duy nhất một chân mà vụ lại có thể đứng yên, kỳ diệu chưa? Vậy nhưng, cái lạ lùng ở đây lại chính là chỗ vụ chỉ có thể đứng yên nhờ… chuyển động! Phải, còn quay là còn đứng. Quay chậm hoặc không quay thì vụ sẽ ngã…
Ấy là những ngẫm nghĩ của tôi khi đã quá nửa đời người; chứ ngày nhỏ thì chỉ biết say mê cái trạng thái diệu kỳ của món đồ chơi. Nhìn con vụ đứng bất động một chân mà tha hồ tưởng tượng, mộng mơ – cứ mong nó quay mãi, quay hoài để có thể đứng mãi trên chân, đừng bao giờ ngã!
Có lần, tôi đem cái mong ước “không bao giờ ngã” thỏ thẻ với cha. Cha cười, bảo: Vụ cũng như người. Sao lại như người hở cha? Con biết vụ không ngã nhờ đâu không? Nhờ… nó quay! Nếu nó quay, “làm siêng” quay, nó sẽ không bao giờ ngã. Người cũng vậy, siêng làm lụng, học hành sẽ không bao giờ ngã. Chỉ người làm biếng mới ngã thôi….
Chẳng biết đầu óc trẻ thơ của tôi “ngộ” được bao nhiêu từ câu nói của cha. Nhưng từ bữa ấy, hình như tôi làm lụng, học hành siêng năng hơn. Cha tôi không được học hành bao nhiêu, nhưng ngẫm ra, mới thấy ông là một “nhà giáo dục” đại tài!
Y Nguyên
