Nghiệp của bà Thanh Đề, mẹ ngài Mục Kiền Liên là nghiệp gì? Bỏn xẻn là một phần nhỏ, lớn hơn là lòng hiểm ác. Từ nghiệp hiểm ác bỏn sẻn mà đọa vào kiếp ngạ quỷ, làm quỷ đói. Đã đọa rồi thì phải chịu quả, dù con mình có thần thông cũng không cứu được.
Nhắc đến Tôn giả Mục Kiền Liên, câu chuyện tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ ai cũng nhìn thấy đạo Hiếu, cảm kích trước chữ Hiếu mà Mục Kiền Liên dành cho người mẹ. Nhưng không chỉ là thông điệp chữ Hiếu, câu chuyện về Mục Kiền Liên và người mẹ còn mang đến cho chúng ta nhiều suy nghĩ về nhân quả, về nghiệp. Vậy nghiệp của bà Thanh Đề, mẹ ngài Mục Kiền Liên là nghiệp gì?
Truyện thơ “Mười đệ tử lớn của Đức Phật” của Tâm Minh Ngô Tằng Giao trong cuốn về Tôn Giả Mục Kiền Liên có đoạn:
Mục Kiền Liên vốn xuất thân
Con ông trưởng giả vô ngần giàu sang
Ông cha tu rất đàng hoàng
Nổi danh đạo đức xóm làng biết tên,
Nhưng bà mẹ thời luân phiên
Làm điều ác đức cho nên trong đời
Gây nhiều nghiệp nặng tày trời
Kiếp sau quả báo vào nơi đọa đày.
Theo bản Kinh Vu Lan Báo Hiếu do Hòa Thượng Thích Huệ Đăng dịch, có đoạn nói về bà Thanh Đề mặc dù đã bị đày vào cõi ngạ quỷ nhưng vẫn bỏn sẻn:
Thấy cơm, mẹ rất lo âu
Tay tả che đậy hữu hầu bốc ăn.
Lòng bỏn sẻn tiền căn chưa dứt
Sợ chúng ma cướp giựt của bà,
Cơm chưa đưa đến miệng đà,
Hóa thành than lửa nuốt mà đặng đâu
Khi đưa cơm cho mẹ không thành, Mục Kiền Liên quay trở về bạch sự tình và hỏi lý do, một lần nữa Đức Phật nhắc lại tội lỗi của bà “Mục Kiền Liên! Lúc sinh tiền mẹ ông đã hủy báng Phật pháp, chửi mắng chư tăng, không tin nhân quả luân hồi. Đặc biệt bà rất bỏn xẻn, chẳng bao giờ bà bố thí cho ai, kể cả bố thí cho con kiến một hạt gạo”.
Như vậy có thể thấy luật nhân quả công bằng tuyệt đối, không trừ bất kỳ ai. Nhân quả có quy luật riêng, đã gieo nhân ắt sẽ phải chịu nghiệp quả. Nhân quả báo ứng là Thiên lý bất biến, vĩnh viễn không thay đổi suốt ngàn đời. Nghiệp lực của ai thì người ấy sẽ phải tự mình gánh chịu, câu chuyện về Tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ là một minh chứng thấy rõ điều này. Cho dù Ngài có thần thông cũng không thể cứu được mẹ, không thể gánh nghiệp thay mẹ mình được. Vì vậy ngay từ lúc này hãy làm việc thiện, công đức, hướng tâm đến Phật để cảm nhận bình an. Và cuối cùng, câu chuyện cũng cho thấy sức mạnh kỳ diệu của lòng từ bi. Khi thiện niệm trên khắp thế gian cùng ngưng tụ, sẽ tạo thành năng lượng của từ bi làm cảm động đất trời và cứu vớt thế gian này.
Một mùa Vu Lan nữa lại về, mùa báo ân, báo hiếu của đạo làm con và cũng là mùa để chúng ta lắng lại soi xét, điều chỉnh mình. Tự vấn xem mình đã sống như thế nào, đã làm gì, đã báo hiếu ra sao với những người đã tạo ra mình, đã vất vã nuôi mình khôn lớn?
Tuệ Như
