Nhân quả là quy luật của vũ trụ, được đặt ra để duy trì trật tự dưới trần thế. Bất cứ sinh mệnh nào trong cõi đời cũng đều sẽ chịu sự chi phối của quy luật nghiêm minh này. Mặc dù Phật giáo là tôn giáo nhấn mạnh về Nhân quả – Nghiệp báo nhất nhưng thật ra Nhân quả không phải là của riêng Phật giáo và cũng không là của riêng một tôn giáo nào cả. Nó là quy luật của tự nhiên, đã là tự nhiên thì sẽ không có một sức mạnh hay ý chí nào có thể ngăn cản được quy trình vận hành của riêng nó.

Gieo nhân nào thì gặt quả nấy. Khi ta gieo một nhân, ngay lập tức đã xuất hiện một quả đang chờ ta ở phía sau. Nói đơn giản hơn là khi ta làm một điều gì đó tốt hay xấu, lập tức đã hình thành một kết quả tốt hay xấu tương ứng mà ta nhất định sẽ được nhận lại. Nếu bạn gieo nhân tốt, ắt hẳn sẽ được quả ngọt. Có thể ta sẽ không nhận được ngay, mà nó sẽ đến ở một thời điểm chúng ta khó lòng mà lường trước. Đừng vội nản lòng khi điều đó chưa đến, đủ duyên ắt sẽ gặp lại. Có thể ở kiếp này, kiếp sau hoặc là kiếp sau nữa. Luật nhân quả không bao giờ bỏ sót một ai.

Mọi thứ đến với chúng ta đều là những nhân mà trước đây chúng ta đã gieo. Chúng ta phải nhớ rằng, nghiệp báo luôn công bằng. Không thể nào cứ làm điều thiện mà chúng ta luôn kết thúc với kết quả xấu được. Khi điều gì đó thuận lợi đến với chúng ta và làm chúng ta hạnh phúc thì chúng ta có thể yên tâm rằng nhân của chúng ta gieo là đúng. Ngược lại, khi một điều gì đó không may mắn đến với chúng ta, làm chúng ta tổn thương hay bất hạnh thì đó là nghiệp của chúng ta, đến để chỉ cho ta thấy những lỗi lầm mà mình đã gây ra trong quá khứ.

Sinh nghiệp thì phải trả nghiệp. Chúng ta sẽ không bao giờ xóa đi được những điều tội lỗi mà chúng ta đã gây ra. Nhưng chúng ta có thể làm giảm nghiệp của mình bằng cách tu tâm tích đức. Đức tăng thì nghiệp giảm. Đức Phật khuyên ta phải sống thiện, làm nhiều việc tốt, vì cộng đồng và luôn giúp đỡ người khác… Sống thiện giúp ta tích được đức và giảm được nghiệp. Có như vậy, con người mới có thể được soi rọi bởi những điều đúng đắn.
Vũ Dũng