Ngày xưa, có một người chuyên hành nghề giết mổ. Nhà bác ta ở bên cạnh một ngôi chùa làng…

Hàng ngày, cứ tờ mờ sáng là lúc sư trụ trì bên chùa gõ mõ tụng kinh. Theo thường lệ, khi ấy chú tiểu sẽ thức giấc và gióng một hồi chuông mai. Bấy giờ cũng là lúc bác đồ tể tỉnh dậy sửa soạn giết mổ, cho nên bác ta đã quen lấy tiếng chuông chùa làm cữ để bắt đầu một ngày mưu sinh. Cứ như thế, ngày nào cũng đều đặn giống nhau, không bao giờ sai lệch.

Một đêm nọ, sư cụ nằm mộng thấy một người đàn bà dắt năm đứa con nhỏ đến trước mặt mình quỳ xuống vái lạy rồi nói trong nước mắt:

– Xin nhà sư cứu mạng! Xin cứu mạng!

Vị sư nọ bèn hỏi người đàn bà:

– A Di Đà Phật! Cứu mạng là cứu thế nào? Bần tăng phải làm gì đây?

Người mẹ có bộ điệu hãi hùng ấy buồn thảm trả lời:

– Ngày mai xin hòa thượng hãy cho người đánh chuông chậm lại. Như vậy mẹ con chúng tôi xin muôn vàn đội ơn!

Nhà sư già giật mình tỉnh giấc, không hiểu sự tình ra sao cả. Nhưng tờ mờ sáng hôm đó, y như lời báo mộng khẩn cầu của người đàn bà tội nghiệp, ông chỉ lâm râm tụng niệm mà không gõ mõ, cũng không đánh thức chú tiểu dậy gióng chuông.

Lại nói chuyện sáng hôm ấy, bác đồ tể ngủ một giấc li bì. Mãi đến lúc mặt trời lên cao, tiếng chuông chùa mới bắt đầu gióng lên vang rền và ngân nga mãi làm cho bác giật mình choàng dậy. Thấy trời đã xế trưa, bác không dám giết lợn như thường lệ, vì nếu làm thịt khi này thì chợ đã vãn người rồi, còn bán chác cho ai! Tức mình vì lỡ mất một buổi làm ăn, bác ta dụi mắt, lật đật chạy sang chùa trách sư cụ. Nhà sư trụ trì già bèn đem câu chuyện mình nằm mộng đêm qua kể cho bác đồ tể nghe để phân trần với người hàng xóm vốn tính nóng nảy bộc trực rằng không phải lỗi tại mình.

Bác đồ tể ấm ức lắm, nhưng quả là việc ai người ấy lo, biết trách ai bây giờ, bác ta đành lếch thếch quay trở lại nhà. Nghĩ lại câu chuyện của nhà sư trụ trì, bác đồ tể thấy nửa tin nửa ngờ, nhân thể đi qua chuồng lợn nhà mình, bác cũng nhón chân ghé mắt nhìn vào xem sao. Ngạc nhiên thay, bác thấy con lợn cái vừa mua ngày hôm qua toan giết thịt sáng đó, nay đã đẻ được năm con lợn con, nhìn bầy lợn con mũm mĩm và đẹp như trong tranh vậy! Vừa mừng vừa sợ, bác ta bèn kể cho mọi người biết sự việc lạ lùng này và quả quyết:

– Đúng là linh hồn người đàn bà chuyển sinh thành con lợn cái đã tìm cách cứu bầy con của mình khỏi chết.

Tự nhiên bác đồ tể đâm ra suy nghĩ. Bác thấy bàn tay của mình đã từng vấy máu biết bao nhiêu là sinh mạng. Trong một lúc hối hận đến cùng cực, bác ta cầm cả con dao bầu chạy sang chùa bộc bạch nỗi lòng với nhà sư trụ trì. Bác đồ tể buồn bã cắm con dao của mình trước sân chùa, thề trước Phật đài từ nay xin giải nghệ.

Ba năm sau thì người đàn ông đã từng hành nghề giết mổ ấy qua đời. Bốn mươi chín ngày sau khi người hàng xóm mất, vị sư trụ trì nằm chiêm bao thấy bác đồ tể về báo mộng rằng nhờ có câu chuyện điểm hóa của ông mà bác mới kịp phóng hạ con dao đồ tể và thoát khỏi cảnh chịu tội đọa đày ngàn năm nơi địa ngục, bác đồ tể chắp tay cảm ơn nhà sư mà khóe mắt rưng rưng, giây lát sau bóng ảnh của người hàng xóm tan biến mất, trước mắt vị sư trụ trì già lại hiện lên cảnh tượng một con lợn bị người ta chọc tiết và kêu gào thảm thiết!… vị sư già giật nảy mình và choàng tỉnh dậy.

Giờ đây không ai biết linh hồn của bác đồ tể phiêu dạt về nẻo luân hồi nào, nhưng con dao mà bác từng cắm trước sân chùa ngày ấy thì bỗng nhiên hóa thành một loài cây có lá đỏ như máu và nhọn như lưỡi dao bầu, người ta vẫn gọi loài cây đó là cây Huyết dụ.

Lời bàn:

Tiếng chuông chùa âm vang ngân nga mà thanh tĩnh vốn được coi là Pháp khí để phá mê, để cảnh tỉnh và đánh thức những chúng sinh đang lầm lạc nơi chốn nhân gian tìm về với sự bình an và vĩnh hằng trong Phật Pháp, cũng là tìm về với bản nguyên sinh mệnh của mỗi con người, tránh xa những khổ đau, lỗi lầm nơi nhân thế… Nhưng thật đáng buồn, với bác đồ tể trong câu chuyện thì nó chẳng khác gì một chiếc “đồng hồ báo thức” để từng ngày, từng ngày lại một thêm một sinh mệnh bị bác ta xuống tay giết hại.

Xưa nay người ta vẫn coi việc giết hại sinh linh – đặc biệt là giết hại những súc vật lớn là điều tối  kỵ. Phật gia có giảng: “Vạn vật hữu linh”, còn trong dân gian lại có câu: “Sinh nghề tử nghiệp”, có người nói chữ “nghiệp” ở đây không chỉ có hàm ý biểu thị nghề nghiệp mà còn có hàm ý là chỉ nghiệp lực (ác nghiệp) mà họ gây ra trong chính cái nghề mà mình đang làm, xem ra cũng không phải là không có lý!

Giấc mơ của vị hòa thượng và hình ảnh cây Huyết dụ có màu đỏ như máu với những chiếc lá nhọn hình con dao bầu như “tiếng chuông” cảnh tỉnh thế nhân làm việc gì cũng cần cân nhắc sao cho ngay chính, có thiện tâm và đặc biệt là không nên lạm sát các sinh mệnh. Dẫu biết rằng: “Nhân sinh thế thượng thùy vô nghệ” – đại ý: Người ta sống ở trên đời có ai là không có nghề (Nguyễn Công Trứ), nhưng thiết nghĩ mỗi người đều có quyền quyết định công việc và cách hành xử trong công việc của mình, việc quy chính cái “tâm” chưa bao giờ là muộn cả. Thù lao trong mỗi công việc luôn luôn có “cái giá” của nó. Hay cho câu:

“Ăn cơm thịt  bò thì lo ngay ngáy

Ăn cơm mắm cáy thì ngáy o o”.

Đường Phong